Otavalo is het commerciële centrum van de economisch succesvolle Otavaleños, een indianenvolk dat al het mogelijke doet om zijn eigen cultuur te behouden. Het merendeel van de inwoners van de stad Otavalo zijn echter blanken en mestiezen. De indianen leven in kleine dorpjes of comunidades in de omgeving.

De voornaamste trekpleister van Otavalo is de wereldberoemde zaterdagmarkt, met een enorm aanbod aan artesanaat en tekstiel. De zaterdagmarkt bestaat nu al uit vier verschillende markten en de centrale straten van de stad lopen vol met indiaanse verkopers. De officiele artesanaatsmarkt ligt op en rond de Plaza de Ponchos (officiëel Plaza Centenario).

De dierenmarkt start om 5 uur ’s morgens en duurt tot 10 uur. Grotere dieren worden verkocht buiten de stad, kleinere dieren (schapen, varkens, honden, cuyes of guinese biggetjes, enz.) worden verhandeld bij het busstation. De gewone lokale markt vind je tussen 7.00 en 14.00 uur op de Plaza 24 de Mayo. De Otavaleños verkopen zelf geproduceerd artesanaat, maar ze kopen ook producten op in heel Ecuador (veel tapijten komen uit Salasacas), en zelfs uit Peru en Bolivië.

Je vindt op de artesanaatsmarkt schilderijtjes, juwelen, manden, tassen, lederwerk, hoeden, hangmatten, houtsnijwerk, keramiek, etc.

Op zaterdag is de artesanaatsmarkt ontzettend druk en gezellig. Maar sinds enkele jaren kun je ook op andere dagen op deze markt terecht. Het is dan minder druk, maar ook minder gezellig. Op zaterdag zouden de prijzen ook wat hoger liggen. Indiaanse verkopers worden soms niet zo graag gefotografeerd: als je eerst iets koopt en dan vraagt of je een foto kan nemen, wordt dat meestal niet geweigerd. Beleefdheid en wererzijds respect zijn belangrijke lokale waarden. En, zoals op alle markten in Ecuador: afdingen is een absolute must.

Verder te bezoeken: Peguche (klein indianendorp vlakbij Otavalo) met een mooie waterval, het San Pablo-meer aan de voet van de Imbabura-berg met enkele mooie restaurants tussen kleine indianendorpjes, Cotacachi (een klein stadje gespecialiseerd in alles wat uit leder gemaakt wordt).

Vlakbij Cotacachi ligt ook het natuurreservaat Cotacachi-Cayapas met het bekende meer Laguna Cuicocha.